jittat / coding-learning-resources

รวบรวมเว็บไซต์และแหล่งข้อมูลในการหัดเขียนโปรแกรมสำหรับเด็กและผู้เริ่มต้น

แหล่งเรียนรู้เกี่ยวกับการเขียนโปรแกรมสำหรับเด็กและผู้เริ่มต้น

ทักษะการเขียนโปรแกรมเป็นสิ่งที่มีความสำคัญมากขึ้นเรื่อย ๆ ด้วยทรัพยากรที่มีมากมายบนอินเทอร์เน็ต การเริ่มต้นจึงไม่ใช่เรื่องที่ยากจนเกินไปอีกแล้ว อย่างไรก็ตาม เอกสารชิ้นนี้พยายามรวมรวมเว็บไซต์ต่าง ๆ พร้อมทั้งรายละเอียดคร่าว ๆ เพื่อให้ผู้สนใจสามารถเริ่มต้นได้อย่างรวดเร็ว และเลือกเล่นได้อย่างเหมาะสม

การใช้เครื่องมือเหล่านี้แม้จะทำให้การหัดเขียนโปรแกรมง่ายขึ้น แต่ไม่สามารถทำให้การเขียนโปรแกรมกลายเป็นเรื่องง่ายไปได้ ผู้เริ่มต้นอาจจะต้องการกำลังใจและการสนับสนุนเป็นพิเศษในการเริ่มต้นฝึกทักษะใหม่ที่จะมีคุณค่าต่อไปในอนาคต

กลุ่มที่โปรแกรมด้วยการต่อบล็อค

1. Code Studio บน Code.org

• ลิงก์: https://studio.code.org/
• Platform: เว็บ สามารถเล่นบนมือถือได้ (แต่รูปบล็อคจะมีขนาดเล็ก)
• ลักษณะเด่น: บทเรียนออกแบบดีมาก ตัวละครประกอบโจทย์เป็นที่รู้จัก (เช่น ตัวละครจาก angry birds, zombie, หรือ star wars)
• ลักษณะการสอน: เล่นเกมแก้โจทย์ปัญหา มีคำแนะนำด้วยวิดีโอ
• ลักษณะโปรแกรม: เขียนด้วยการลากวางบล็อค
• ระดับความยาก-ง่าย: ตั้งแต่เริ่มต้น
  • มี 4 ระดับแยกตามอายุ แต่ละระดับมีโจทย์จำนวนพอสมควร
  • มีส่วนคอร์สเร่งรัด (accelerated course) และมีส่วนบทเรียนที่ไม่ใช้คอมพิวเตอร์ (unplugged lessons)
• การรองรับภาษาไทย: วิดีโอมีคำบรรยายภาษาไทย
• เนื้อหาที่สอน: การโปรแกรมลำดับ ตัวแปร การทำซ้ำ โปรแกรมย่อย
• ประเด็นที่ควรระวัง:
  • เว็บไซต์ออกแบบให้เป็นเกมการแก้ปัญหาที่ดีและน่าสนใจ แต่เนื่องจากรูปแบบเป็นการแก้โจทย์ที่ออกแบบมาแล้ว การใช้งานเว็บนี้จึงขาดส่วนของการฝึกให้ผู้เรียนได้สร้างสรรค์ผลงานด้วยตนเอง ซึ่งระบบเช่น Scratch อาจจะทำได้ดีกว่า
• รายละเอียดอื่น ๆ
  • เมื่อส่งโปรแกรมแบบบล็อคเสร็จ สามารถกดดูโปรแกรมที่เทียบเท่ากันในภาษา JavaScript ได้

รูปตัวอย่างหน้าจอการเรียน

• ตัวอย่างโจทย์ง่าย บทเรียนที่ 1 สำหรับเด็ก 4-6 ปี
• ตัวอย่างโจทย์เด็กโต บทเรียนที่ 3 สำหรับเด็ก 8-18 ปี
  

กิจกรรม an hour of code บน Code.org

• กิจกรรม Hour of Code เป็นกิจกรรมที่พยายามให้คนที่สนใจได้ทดลองเขียนโค้ดที่เริ่มจัดขึ้นในช่วงสัปดาห์การศึกษาด้าน computer science
• ลักษณะเด่น: เป็นการรวบรวมบทเรียนสั้น ๆ (ทำจบในเวลาไม่นาน) หลายบทเรียนมีการดำเนินเรื่องด้วยตัวละครที่เป็นที่รู้จัก บทเรียนย่อยมีดังนี้
  • Starwars: Building a Galaxy With Code - นอกจากใช้บล็อคแล้วยังใช้ JavaScript ได้ด้วย
  • Minecraft Hour of Code
  • Code with Anna and Elsa
  • Classic Maze - เรียนกับ Mark Zuckerberg และ Angry Birds
  • Make a Flappy game
  • Infinity Play Lab
  • Play Lab
  • Artist

2. Scratch และ ScratchJr

• ลิงก์:
  • Scratch: https://scratch.mit.edu/
  • ScratchJr: http://www.scratchjr.org/
• Platform: Scratch เป็นระบบบนเว็บ (ใช้ Flash) ส่วน ScratchJr เป็นระบบบนแทบเล็ต
• ลักษณะเด่น:
  • มีการแปลคำสั่งแบบบล็อคเป็นภาษาไทย
  • เขียนโปรแกรมควบคุมตัวละครให้ทำงานต่าง ๆ รวมทั้งสามารถเปลี่ยนรูปร่างตัวละครให้เป็นภาพเคลื่อนไหวได้ง่าย
  • สามารถประยุกต์ได้หลากหลาย และในเว็บ Scratch มีโครงงานต่าง ๆ ที่แชร์ไว้จำนวนมาก สามารถโหลดไปศึกษาและแก้ไขได้
• ลักษณะโปรแกรม: เขียนด้วยการลากวางบล็อค
• ลักษณะการสอน: มีคำแนะนำการเขียนโปรแกรมเริ่มต้นอยู่บนหน้าจอ

รูปตัวอย่างหน้าจอการเรียน

• ตัวอย่างหน้าจอหลักของ Scratch ในจอแสดงตัวละครหนึ่งตัว คำแนะนำการหัดเขียนจะอยู่คอลัมน์ด้านขวามือ
• ตัวอย่างโปรแกรมเขียนให้แมวค่อย ๆ เดินไปหากระดิ่ง พร้อม ๆ กับเปลี่ยนรูปร่างไปมาให้ดูคล้ายภาพเคลื่อนไหว สังเกตว่าคำสั่งในบล็อคเป็นภาษาไทย

3. Snap!

4. Alice

กลุ่มที่ใช้ภาษาโปรแกรม

1. Greenfoot

2. Code Combat

3. KidsRuby

เว็บสอนเขียนโปรแกรมอื่น ๆ (อาจจะไม่ได้เน้นเฉพาะเด็ก)

1. Codecademy

เอกสารเพิ่มเติม

• บทความ Programming for Children, Minus Cryptic Syntax พูดถึงการเขียนโปรแกรมสำหรับเด็ก ด้วยเครื่องมือที่ลดปัญหาเรื่องไวยากรณ์ บทความกล่าวถึง Scratch, Alice, Codecademy, Dontfeartheinternet, KidsRuby, JustBasic, Corona